آیا تا به حال فکر کرده‌اید که اگر منابع انرژی فسیلی روزی تمام شوند، چه اتفاقی خواهد افتاد؟ آیا راهی وجود دارد که بتوانیم از انرژی‌های موجود، استفاده بیشتری داشته باشیم؟ دغدغه پایداری انرژی دیگر تنها یک موضوع علمی یا تخصصی نیست، بلکه مسئله‌ای است که به زندگی روزمره ما گره خورده است. در این میان، فناوری‌های نوینی مانند چرخه رانکین آلی (ORC) به عنوان راهکارهایی و قابل اتکا برای آینده‌ای پایدار مطرح شده‌اند. اگر به دنبال راه‌حلی برای افزایش راندمان انرژی و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی هستید، ادامه این مطلب بینش‌های ارزشمندی در اختیارتان می‌گذارد

پایداری انرژی چیست و چرا اهمیت دارد؟

پایداری انرژی به معنای تأمین انرژی به گونه‌ای است که نیازهای امروز را بدون آسیب به توان نسل‌های آینده برای تأمین نیازهای خود، برآورده کند. اما چرا این موضوع اهمیت دارد؟ چون بسیاری از منابع انرژی که امروز از آن‌ها استفاده می‌کنیم، تجدیدناپذیر هستند و با سرعت بالایی مصرف می‌شوند. علاوه بر این، استخراج و مصرف بی‌رویه این منابع، باعث تولید گازهای گلخانه‌ای و گرم شدن زمین شده است. از طرفی، نیاز روزافزون جهان به انرژی، فشار بیشتری به این منابع وارد کرده و بحران‌های زیست‌محیطی را تشدید می‌کند. در این میان، توسعه فناوری‌هایی که بتوانند از انرژی‌های پاک و منابع حرارتی کم‌درجه استفاده کنند، نقش کلیدی در پایداری خواهند داشت. در نتیجه، شناخت و به‌کارگیری سیستم‌هایی مانند ORC یکی از ابزارهای مهم برای حرکت به‌سوی یک سیستم انرژی پایدار و هوشمند است.

ORC چیست و چگونه به پایداری انرژی کمک می‌کند؟

چرخه رانکین آلی یا ORC (Organic Rankine Cycle) یک فناوری پیشرفته است که از مایعات آلی به جای آب برای تولید برق از منابع حرارتی با دمای پایین یا متوسط استفاده می‌کند. این ویژگی باعث شده که ORC بتواند در کاربردهایی وارد شود که توربین‌های بخار سنتی ناکارآمد یا غیرعملی هستند. اما ORC چگونه به پایداری انرژی کمک می‌کند؟ با بازیابی گرمای تلف‌شده از فرایندهای صنعتی، انرژی زمین‌گرمایی، انرژی خورشیدی متمرکز و حتی زیست‌توده، ORC برق تولید می‌کند بدون آن‌که نیاز به سوخت‌های فسیلی داشته باشد. این فناوری ضمن افزایش بهره‌وری، میزان انتشار کربن را کاهش داده و امکان استفاده از منابع انرژی که پیش‌تر نادیده گرفته می‌شدند را فراهم می‌کند.

کاربرد ORC در مدیریت منابع حرارتی هدررفته

در صنایع مختلف، مقدار زیادی از انرژی به صورت گرمای تلف‌شده از بین می‌رود؛ اما آیا می‌توان این انرژی را بازیافت کرد؟ پاسخ مثبت است و اینجا همان جایی‌ست که ORC به میدان می‌آید. منابع حرارتی کم‌درجه که معمولاً در نیروگاه‌ها، پالایشگاه‌ها، صنایع فولاد و سیمان هدر می‌روند، به کمک ORC به برق تبدیل می‌شوند. این فرایند باعث افزایش راندمان سیستم می‌شود و به کاهش مصرف سوخت و کاهش هزینه‌های عملیاتی نیز کمک می‌کند. به بیان ساده‌تر، ORC انرژی از دست‌رفته را دوباره به چرخه مصرف بازمی‌گرداند و این همان نقطه‌ای است که فناوری به خدمت محیط زیست درمی‌آید.